ایران میان بازی قدرت‌ها در افغانستان

درحالی که اوضاع از شرق مدیترانه، شمال آفریقا تا غربی‌ترین نقطه خاورمیانه دچار تنش و بی‌ثباتی است، لازم است ایران جایگاه امنیتی خود را تعیین کرده و بر اساس منافع خود عمل کند؛ همانگونه که دیگر بازیگران در حال انجام آن هستند. مهم این است که زمین بازی ایران در این صحنه به ظاهر آشفته کدام باید باشد؟
صحنه کنونی افغانستان دو وجه دارد؛ یکی معامله پر ابهام واشنگتن  و اعضای ناتو با طالبان و رها کردن دولت و ملت این کشور در سرنوشتی خوف انگیز.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دوم، آرایش استراتژیک بازیگران منطقه‌ای برای سهم‌گیری از اوضاعی که خواه ناخواه آشفته‌تر از اکنون خواهد شد.  

روسیه، امریکا، ترکیه، چین، قطر، هند و تا حدودی پاکستان با مطالبات روشن و آرایش مواضع برای جاگرفتن در سپهر سیاسی و میدانی افغانستان، وارد عمل شده‌اند. واگذاری امنیت فرودگاه بین المللی کابل به ترکیه نمونه‌ای از آنچه هست که از حالا می‌توان آن را توافق بازیگران بیرونی برای افغانستان چند پارچه در نظر آورد.  
روسیه در نگاه راهبردی خود، خواستار خنثی شدن هرگونه تهدید  و نفوذ القاعده و دیگر گروه‌های شورشی در ولایات شمالی  افغانستان در مرزهای مشترک با کشورهای آسیای میانه و در این حال ،قطع قاچاق مواد مخدر از این معبر به تاجیکستان و ازبکستان است. اهداف استراتژیک روسیه از تحولات افغانستان همانی است که از قرن نوزده میلادی و در رقابت تزاری با امپراتوری بریتانیای کبیر بر سر جایگاه ژئوپولتیک افغانستان داشته و  تسلط بر شبه قاره هند را از سر دور نکرده است.

چینی ها نیز علاوه بر نگاه به احیای جاده ابریشم، در وهله نخست و فوری، خواستار ناممکن شدن خطراتی هستند که استان سین‌گیانگ این کشور را گروه‌های شورشی از خاک افغانستان می‌توانند تهدید کنند. این درحالی است که مسکو، پکن - و به تبع آن ایران - به درستی دریافته‌اند که همه تلاش واشنگتن در سال های اخیر،  نزدیک کردن تهدیدها به بدنه امنیتی کشورهایشان بوده است.  
طالبان در سال‌های اخیر و به‌ویژه با نزدیک شدن به دوران پساناتو در افغانستان، با مستمسک قرار دادن ناتوانی دولت مرکزی در استقرار و تأمین امنیت سراسری در این کشور، دو اقدام را توأمان در دستور کار خود قرار داده‌اند؛ پیشروی در میدان و بهره‌گیری از دیپلماسی به کمک مشروعیتی که دولت دونالد ترامپ با آغاز گفت و گوهای رسمی برای این گروه شورشی فراهم کرد. البته پیش از این و از سال ۲۰۱۶ دولت روسیه نیز با نگاه به آنچه واقعیت‌های میدانی در چشم انداز افغانستان پدید آورد، گفت‌وگوها با طالبان و حتی به تعبیر غربی‌ها، حمایت‌های پنهان خود را با آنان آغاز کرد.  
طالبان در گفت‌وگوهایش با مسکو و پکن و حتی برخی دولت‌های منطقه ،اطمینان داده است که مانع ایجاد پایگاه‌های داعش و القاعده در افغانستان خواهد شد. در این‌حال خواهد کوشید هیچ گروه مسلح غیر افغانستانی از خاک این کشور علیه متحدان روسیه و نیز چین وارد عمل نشود. سرانجام اینکه جنگ در داخل افغانستان محدود خواهد بود و  طالبان اجازه نمی‌دهد این وضع به بیرون از مرزهای این کشور، به‌ویژه ولایات شمالی دامن گستر شود.  

امریکائیان اوضاع پسا ناتو را به ترکیه و قطر واگذاشته‌اند. آنکارا با حمایت مالی قطر، می‌خواهد نقشی را عهده دار شود که پیش‌تر نیروهای کشورهای عضو ناتو در افغانستان داشتند. جاه طلبی «رجب طیب اردوغان» برای چنگ اندازی در منطقه‌ای به گستردگی شرق مدیترانه، شمال آفریقا تا غرب آسیا، ممکن است در کوتاه‌مدت طمع پان ترکیستی و پان عثمانیستی او را ارضاء کند، اما در باتلاقی فرو خواهد رفت که دیگر قدرت‌ها مبتلا به آن شدند. در این‌حال، دراختیار گرفتن فرودگاه بین‌المللی کابل از سوی ارتش ترکیه دو مفهوم و پیام  را با خود دارد: نخست؛ القای این باور که دولت مستقر در کابل رو به تلاشی است. دوم؛ اشغال به شیوه به ظاهر دموکراتیک افغانستان. البته این‌بار دولت ترکیه، نقش نیابتی اعضای ناتو را به عهده گرفته و قرار است منافع کشورهای غربی را در ژئوپلیتیک افغانستان تأمین کند.

پاکستان، عربستان، امارات متحده عربی، مصر و حتی اردن با نگرانی تحولات افغانستان را دنبال می‌کنند. در نگاه آنان این روند، منافع امنیتی همه کشورهای منطقه را تهدید خواهد کرد.
 ایران به عنوان یکی از اصلی‌ترین همسایگان افغانستان نمی‌تواند در این میان تنها یک تماشاگر منفعل باشد. تشخیص مصلحت‌های ایران و انتخاب میدان بازی میان بازیگران بزرگ و کوچک، اصلی‌ترین کاری است که باید انجام شود.

پیوستن به بازی هریک از بازیگران یاد شده در بالا که در جای خود رقیبان جدی برای ایران هستند، یک رویکرد  است. اما رویکرد دیگر، ایجاد میدان تازه برای در اختیار گرفتن ابتکار عمل.
ایجاد پیوند و ائتلاف‌های سازنده میان ایران، عربستان، امارات عربی متحده، مصر و اردن رویکردی مشروع و در خدمت به منافع یکایک آنان و نیز ملت افغانستان خواهد بود. استمرار تنش‌ها میان ایران با دولت‌های یاد شده، تنها فرصت را در اختیار بازیگرانی قرار می دهد که می‌خواهند از اوضاع آشفته افغانستان، منافع کوتاه و بلندمدت خود را دنبال کنند. باید از زمینه های اختلاف کاست. اکنون استعداد و انگیزه لازم برای ترمیم روابط وجود دارد. فرصت اندک است و کوتاهی در آن پیامدهای سنگین برای تمامیت و ثبات کشورهای منطقه خواهد داشت.  
هیچکس نمی‌تواند از ایران برای ابتکارهایش در تأمین منافع امنیتی خود و منطقه خرده بگیرد.

کد خبر 1534382

منبع: خبرآنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۹۷۷۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایه و اساس و ریشه قدرت امروز کشور، معلمان و اساتید هستند

به گزارش خبرنگار مهر، سید علی احمد زاده عصر چهار شنبه در آئین تجلیل از معلمان شهرستان گچساران افزود: علم سرلوحه کار، رشد و ترقی بشریت است و معلمی یک هنر است.

احمد زاده تصریح کرد: معلم یک نقش سازنده و بی بدیل در جامعه ایفا می‌کند و برای جامعه بشری نقش سرآمدی دارد.

وی بیان داشت: دولت سیزدهم در عرصه‌های مختلف خدمات ارزنده‌ای برای عمران و آبادی مناطق کم برخوردار و محروم این استان طی دو سال گذشته انجام داده است.

احمد زاده تصریح کرد: مدیران باید با نگاه به دولت جدی پای کار باشند.

وی با بیان اینکه دولت سیزدهم، دولتی صادق الوعده است، گفت: مدیران جوابگوی افراد بیرون از دولت نیستند و مدیران با نگاه به دولت باید به مردم خدمت رسانی کنند و دیگران حق تعیین تکلیف برای مدیران شهرستان و استان را ندارند.

استاندار با بیان اینکه بیشتر جنگ‌های منطقه خاورمیانه ریشه در خباثت آمریکای جهان خوار و ایادی استکباری اش دارد، گفت: در عملیات وعده صادق کاری انجام شد که دشمنان انگشت حیرت به دهان گرفتند و دشمنان سیلی محکمی از ایران اسلامی دریافت کردند و برخی به جای اینکه اقدامات دولت را بازگو کنند دنبال این هستند که دل مردم را خالی کنند و این هنر نیست.

کد خبر 6100903